Psychoterapia wspierająca w leczeniu pacjentów borderline PODEJŚCIE PSYCHODYNAMICZNE

2024-09-03

Lawrence Howard Rockland
oraz
Devra Braun, Harold W. Koenigsberg, Samuel Perry, Charles Swenson

Zwracając uwagę na potencjalne zagrożenia związane z podejściem eksploracyjnym, pierwsi autorzy zajmujący się osobowością borderline podkreślali wartość terapii wspierającej. Pomimo tych zaleceń spora część literatury na temat zaburzenia osobowości borderline dotyczy psychoterapii eksploracyjnej i psychoanalizy. Ta praca jest pierwszą, która przedstawia usystematyzowany oraz szczegółowy opis stosowania interwencji wspierających w leczeniu pacjentów borderline. Kładąc szczególny nacisk na praktyczne kwestie dotyczące prowadzenia terapii, Lawrence H. Rockland stosuje zasady zorientowanej psychodynamicznie psychoterapii wspierającej (POST), podejścia opracowanego przez niego z myślą o pacjentach z zaburzeniem osobowości borderline (BPD). Wypełniając znaczącą lukę w literaturze, ta ważna publikacja w sposób systematyczny i kompleksowy prezentuje terapię wspierającą pacjentów borderline, co czyni ją nieocenionym źródłem informacji dla wszystkich praktyków zajmujących się pracą z tą wymagającą grupą. To pozycja pełna przydatnych klinicznie sugestii i wskazówek, idealna dla osób prowadzących szkolenia we wszystkich dyscyplinach zdrowia psychicznego. Jest odpowiednia dla każdego kursu psychoterapii psychodynamicznej i może służyć jako podręcznik dla studentów zajmujących się problematyką borderline i jej leczeniem.

Spis treści

Wstęp do wydania polskiego
Nota edytorska
Przedmowa
Podziękowania
Wprowadzenie

CZĘŚĆ I
TŁO TEORETYCZNE

Rozdział 1. Koncepcja zaburzeń borderline
Rozdział 2. Historyczne trendy w leczeniu zaburzeń borderline: balansując pomiędzy terapią wspierającąa ekspresywną
Rozdział 3. Terapia wspierająca zorientowana psychodynamicznie
Rozdział 4. Zaburzenie osobowości borderline a wspierające/ ekspresywne kontinuum: zalecenia i przeciwwskazania

CZĘŚĆ II TERAPIA WSPIERAJĄCA ZABURZEŃ OSOBOWOŚCI BORDERLINE

Rozdział 5. Ocena diagnostyczna i planowanie leczenia
Rozdział 6. Faza wstępna leczenia
Rozdział 7. Faza środkowa leczenia
Rozdział 8. Faza zakończenia leczenia

CZĘŚĆ III
PROBLEMY W PROCESIE TERAPII

Rozdział 9. Przeciwprzeniesienie terapeuty
Rozdział 10. Impulsywność i acting out u pacjentów borderline
Rozdział 11. Czas leczenia pacjenta borderline. Niedoceniana strategia
Rozdział 12. Rola farmakoterapii w leczeniu pacjentów z zaburzeniem osobowości borderline
Rozdział 13. Elementy wspierające w leczeniu stacjonarnym pacjentów borderline

Posłowie
Literatura
Indeks

Wstęp do polskiego wydania

Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce pierwsze polskie wydanie książki Lawrence’a H. Rocklanda Psychoterapia wspierająca w leczeniu pacjentów borderline. Podejście psychodynamiczne.

Problematyka zaburzeń osobowości nabiera w dzisiejszych czasach ogromnego znaczenia i znajduje się w centrum zainteresowania psychoterapeutów psychodynamicznych. Na przestrzeni lat podejście do leczenia zaburzeń osobowości zmieniało się: od podkreślania znaczenia psychoterapii wspierających w procesach leczenia i mniejszej użyteczności psychoterapii wglądowych do potwierdzenia skuteczności zmodyfi kowanej psychoterapii ekspresywnej, takiej jak np. psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu opracowana przez Otto Kernberga. Optymizm w leczeniu pacjentów o strukturze borderline nie powinien jednak zaciemniać obrazu, że istnieje również pewna grupa osób (jak np. pacjenci z wtórną korzyścią z choroby), dla których psychoterapia ekspresywna może nie być formą leczenia pierwszego wyboru.

W związku z powyższym znajomość teorii psychodynamicznej psychoterapii wspierającej, zasad jej prowadzenia i technik powinna stać się ważną częścią warsztatu pracy każdego psychoterapeuty psychodynamicznego ‒ tym bardziej że uważna lektura niniejszej pozycji pokazuje, jak wbrew potocznym opiniom skomplikowany i trudny jest proces psychodynamicznej psychoterapii wspierającej, wymagając od prowadzącego go terapeuty dużej wiedzy i doświadczenia.

Mimo że od pierwszego wydania książki minęło już sporo lat i część informacji dotyczących badań nad skutecznością psychoterapii wpierających i ekspresywnych jest już mocno zdezaktualizowana, pojawiły się bowiem nowe badania, nie zmienia to faktu, że książka Lawrence’a H. Rocklanda jest bardzo cennym i wartościowym podręcznikiem. Jego wyjątkowość polega na tym, że Autor w sposób niezwykle jasny, spójny i usystematyzowany opisał psychoterapię psychodynamiczną wspierającą, wskazując równocześnie na możliwość integracji podejścia eksploracyjnego i wspierającego.

Niezwykle ważna jest część teoretyczna książki, w której Autor w bardzo rzetelny sposób opisuje różne koncepcje zaburzeń borderline. Te rozdziały podręcznika nie tylko pozwalają Czytelnikowi na lepsze zrozumienie trudności diagnostycznych i emocjonalnych, których często doświadczają psychoterapeuci i lekarze w trakcie diagnozy oraz leczenia, ale przede wszystkim umożliwiają dostrzeżenie złożoności i różnorodności grupy pacjentów z taką diagnozą. Z uwagi na to niniejszy podręcznik należy traktować jako dopełnienie wcześniej wydanych przez Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej manuali dotyczących psychoterapii skoncentrowanej na przeniesieniu: Psychoterapia skoncentrowana na przeniesieniu w leczeniu zaburzeń osobowości borderline. Podręcznik kliniczny Franka E. Yeomansa, Johna F. Clarkina i Otto F. Kernberga oraz Psychoterapia psychodynamiczna patologii osobowości. Leczenie self i funkcjonowania interpersonalnego Eve Caligor, Otto F. Kernberga, Johna F. Clarkina i Franka E. Yeomansa.

Otrzymują Państwo podręcznik oferujący użyteczną w praktyce klinicznej wiedzę, która może być wykorzystana zarówno w gabinetach prywatnych, szpitalach psychiatrycznych, jak i instytucjach zajmujących się pomocą psychoterapeutyczną i psychiatryczną. Uważam, że książka Lawrence’a H. Rocklanda jest ważną pozycją dla każdego psychoterapeuty psychodynamicznego. Rzuca nowe światło na leczenie zaburzeń borderline, wskazując inne możliwości pracy i dając nadzieję na skuteczną pomoc cierpiącym pacjentom.

Piotr Miszewski
Prezes Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej
Kraków, wrzesień 2024 r.